W myśl obowiązujących przepisów ustawy Prawo budowlane oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, planowane do budowy obiekty budowlane wymagają obsługi geodezyjnej.
Obsługą geodezyjną powinny być objęte zarówno obiekty budownictwa ogólnego (osiedlowego, indywidualnego), przemysłowego, jak i inwestycje budowlane związane z budową kolei, dróg, ulic, wiaduktów, mostów, lotnisk, dróg wodnych, portów morskich i rzecznych, przewodów podziemnych, naziemnych, napowietrznych, obiektów rekreacyjnych i sportowych oraz innych urządzeń inżynieryjnych.
Zobacz naszą nowoczesną Mapę Geoportal360
Na czym polega geodezyjna obsługa inwestycji – zakres czynności geodezyjnych
Geodezyjna obsługa inwestycji budowlanych polega na przeprowadzeniu czynności geodezyjnych i opracowań geodezyjno-kartograficznych niemal na każdym etapie prowadzenia inwestycji budowlanej.
Działania geodety w obszarze geodezyjnej obsługi inwestycji budowlanej określają przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowane oraz ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne.
W myśl ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne przez czynności geodezyjne na potrzeby budownictwa należy rozumieć wykonywanie geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych podczas projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych, w szczególności związanych z:
- opracowaniem mapy do celów projektowych,
- wytyczeniem obiektów budowlanych w terenie,
- geodezyjną inwentaryzacją powykonawczą obiektów budowlanych,
- geodezyjną obsługą budowy i montażu obiektów budowlanych oraz pomiarami przemieszczeń i odkształceń obiektów budowlanych, skutkujących sporządzeniem dokumentacji geodezyjnej.
Czynności geodezyjne na etapie planowania inwestycji budowlanej
Etap planowania inwestycji, zwany często procesem przygotowawczym, rozpoczyna się z chwilą nabycia nieruchomości (działki) z przeznaczeniem pod zabudowę.
Nabywca działki, jeżeli nie jest pewien przebiegu granicy swojej działki, oczekuje od geodety określenia przebiegu jej granic oraz wykonania pomiaru działki.
Przed przystąpieniem do prac pomiarowych geodeta ma obowiązek dokonania zgłoszenia tych rac, a po ich wykonaniu, przekazania wyników zgłoszonych prac geodezyjnych do organu Służby Geodezyjnej i Kartograficznej (Art. 12c.1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne).
Określenie granic działki dokonuje się przez pomiar katastralny bądź na podstawie lokalnego układu odniesienia.
Na etapie planowania inwestycji geodeta na mapie ewidencyjnej zaznacza działkę budowlaną lub budynek istniejący przeznaczony do remontu oraz wskazuje na obszarze planowanej inwestycji, jak również w bezpośrednim jej sąsiedztwie, wszystkie obiekty budowlane, drogi, ogrodzenia, wysokie drzewa, linie teleenergetyczne, urządzenia podziemne i nadziemne w odniesieniu do planowanej inwestycji budowlanej.
Na mapie ewidencyjnej działki, geodeta wyznacza charakterystyczne dla danego obszaru punkty terenu w nawiązaniu do punktów osnowy wysokościowej.
Dla celów dalszego planowania geodeta ustala relację geometryczną planu zagospodarowania terenu (układ współrzędnych, w jakim został on opracowany) do osnowy geodezyjnej państwowej lub układu lokalnego odpowiadającego siatce konstrukcyjnej wynikającej z projektu.
Wykonane przez geodetę pomiary oraz naniesienia obiektów istniejących w terenie na mapę ewidencyjną stanowią podstawę do zaktualizowania przez Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, mapy zasadniczej.
Przeczytaj: Mapa zasadnicza
Etap projektowania obiektu budowlanego
Etap projektowania to etap, w którym geodeta dokonuje ogólnych i szczegółowych pomiarów działki, które stanowią podstawę opracowania mapy do celów projektowych.
Mapę do celów projektowych geodeta sporządza na kopii mapy zasadniczej (sytuacyjno-wysokościowe), która jako wielkoskalowe opracowanie kartograficzne zawiera informacje o przestrzennym usytuowaniu: punktów osnowy geodezyjnej, działek ewidencyjnych, budynków, konturów użytków gruntowych, konturów klasyfikacyjnych, sieci uzbrojenia terenu, budowli i urządzeń budowlanych oraz innych obiektów topograficznych, a także wybrane informacje opisowe dotyczące tych obiektów.
Jeszcze przed przystąpieniem do sporządzania mapy do celów projektowych geodeta występuje do wójta danej gminy o aktualny wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego bądź, jeżeli gmina nie posiada aktualnych planów miejscowych, o warunki zabudowy. Dokumenty te są niezbędne do uzyskania informacji o warunkach technicznych przyłączy mediów i innych uzgodnień.
Mapę zasadniczą geodeta pozyskuje w Ośrodku Dokumentacji Geodezyjno-Kartograficznej właściwym dla miejsca położenia działki przeznaczonej pod zabudowę.
Sporządzenie aktualnej mapy do celów projektowych wymaga od geodety:
- wykonania pomiarów sytuacyjno-wysokościowych obejmujących obszar planowanej inwestycji, istniejących szczegółów terenu oraz jego rzeźby. Zakres pomiarów powinien obejmować także najbliższe otoczenie (ok. 30m) terenu, na którym będzie prowadzona inwestycja budowlana;
- wykonania szkicu (rysunku) koordynacyjnego zewnętrznych przyłączy do sieci uzbrojenia technicznego;
- sporządzenia rysunku sieci uzbrojenia terenu biegnących bezpośrednio w działce, na której będzie prowadzona inwestycja oraz tych przyległych do działki budowlanej z jednoczesnym podaniem głębokości występowania zaewidencjonowanych urządzeń, jak i wysokości sieci napowietrznej;
- w przypadku budynku przeznaczonego do remontu lub modernizacji, sporządzenia rysunku obrazującego geometrię obiektu budowlanego w przekrojach poziomych i pionowych;
- ustalenia geometrycznego układu odniesienia, w którym projekt będzie najpierw opracowany, a następnie zostaną wykonane prace tyczeniowe.
W wyniku przeprowadzenia w/w prac geodezyjno-kartograficznych, geodeta opracowuje mapę (aktualizuje mapę zasadniczą), którą przedkłada w Ośrodku Dokumentacji Geodezyjno-Kartograficznym w celu jej zatwierdzenia. Mapa po zatwierdzeniu przez Starostę staje się dokumentem zwanym mapą do celów projektowych (zaktualizowana mapa zasadnicza).
Mapa do celów projektowych oprócz stałych elementów widniejących na mapie zasadniczej obejmuje przede wszystkim:
- linie graniczne terenów,
- linie zabudowy,
- obiekty przyrodnicze (drzewa prawnie chronione).
Mapa do celów projektowych jest dokumentem, który stanowi podstawę wykonania projektu zagospodarowania działki lub terenu. W zależności od gęstości zabudowy, mapa do celów projektowych jest opracowywana w skali:
- 1: 5000 dla obszarów leśnych i rolnych,
- 1: 1000, 1: 2000 dla obszarów o średnim zagęszczeniu obiektów budowlanych,
- 1: 500, 1: 1000 dla obszarów o dużym zagęszczeniu obiektów budowlanych,
- 1: 500 dla działek budowlanych.
Etap rozpoczęcia i prowadzenia inwestycji budowanej
Posadowienie obiektu budowlanego w miejscu uprzednio zaplanowanym i ujętym na mapie do celów projektowych wymaga wytyczenia geodezyjnego tego obiektu w terenie. Tyczenie obiektu budowlanego należy do podstawowych czynności geodezyjnych w toku budowy obiektu.
Wytyczanie geodezyjne obiektów w terenie wykonywane jest przez geodetę uprawnionego. Polega ono na przeniesieniu charakterystycznych punktów obiektu budowlanego z projektu budowlanego na powierzchnię działki budowlanej.
W szczególności tyczeniu i utrwaleniu podlegają:
- główne osie budynku przebiegające pod i nad gruntem,
- charakterystyczne punkty obiektu budowlanego;
- punkty wysokościowe o charakterze stałym (reperów), w odniesieniu, do których obiera się pozostałe rzędne wysokościowe budynku.
W zależności od stopnia skomplikowania budynku, np. obejmującego kilka kondygnacji, tyczenie może przebiegać etapowo, przy czym każdy etap tyczenia może obejmować jedną kondygnację budynku i może być wykonywany w innym czasie.
Zazwyczaj proces tyczenia domu jednorodzinnego to czas ok. dwóch godzin. Czynność wytyczania obiektu budowlanego powinna być odnotowana w dzienniku budowy.
Etap budowy obiektu budowlanego
W zależności od potrzeb oraz na wniosek inwestora geodeta uprawniony powinien uczestniczyć w pracach wznoszenia obiektu budowlanego wykonując czynności kontrolne pozwalające na ocenę zgodności parametrów budowy z parametrami projektu. Ocena zgodności tych parametrów jest prowadzona sukcesywnie i przez cały okres budowy obiektu budowlanego.
W trakcie budowy obiektu budowlanego obsługa geodezyjna jest niezbędna w przypadku konieczności inwentaryzacji robót zanikających i obiektów ulegających zakryciu (np. kanalizacja, sieć wodociągowa). Nieodzowna jest również praca geodety podczas wznoszenia obiektów wysmukłych, których wznoszenie wymaga systematycznego i sukcesywnego wykonywania pomiarów pionowości.
Etap zakończenia budowy
Zakończenie budowy obiektu budowlanego (np. domu jednorodzinnego) wymaga przeprowadzenia geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej obiektów budowlanych. Podobnie jak w przypadku rozpoczęcia budowy czy w trakcie jej trwania, czynności związane z obsługą geodezyjną inwestycji budowlanej powinien przeprowadzić geodeta z odpowiednimi uprawnieniami.
Celem inwentaryzacji powykonawczej obiektów jest zebranie przez geodetę aktualnych danych o przestrzennym rozmieszczeniu obiektów budowlanych oraz innych elementów zagospodarowania terenu objętego zamierzeniem budowlanym oraz sporządzenie dokumentacji geodezyjnej zawierającej wyniki tych pomiarów, w tym mapę opatrzoną klauzulą urzędową (Art. 40 ust. 3g pkt.).
Geodeta uprawniony do sporządzenia dokumentacji z inwentaryzacji powykonawczej w postaci operatu geodezyjnego, przekazuje ten dokument w oryginale do Państwowego Zasobu Geodezyjno-Kartograficznego, kopie dokumentu otrzymuje zamawiający.
Sporządzona w wyniku inwentaryzacji powykonawczej dokumentacja geodezyjna stanowi podstawę do wniesienia zmian na mapę zasadniczą w ewidencji gruntów i budynków oraz ewidencji sieci uzbrojenia terenu.
Szkice oraz mapy z przeprowadzonej geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej powinny posiadać informację o zgodności usytuowania budowli względem ich projektowanej lokalizacji.
Dokumentacja geodezyjna obejmująca wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej jest niezbędna do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego.
Przeczytaj: Geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza
Podstawa prawna i inne źródła:
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.
- Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne.
- Rozporządzenie z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie.
- Geodezja w inwestycyjnym procesie budowlanym w aspekcie aktualnych uwarunkowań prawnych i technicznych. Katedra Geodezji Kartografii Środowiska i Geometrii Wykreślnej Wydział Budownictwa Architektury i Inżynierii Środowiska, Politechnika Łódzka.
Zdjęcie: Unsplash.com
