Głębokość zalegania wód gruntowych obok rodzaju gleby, jej uwarstwienia oraz stanu gruntów na obszarze działki budowlanej, posiada istotne znaczenie podczas budowy domu.
Zobacz naszą nowoczesną Mapę Geoportal360
Wysoki poziom wód gruntowych powoduje konieczność zastosowania niestandardowych rozwiązań konstrukcyjnych i izolacyjnych budynku, co w konsekwencji wpływa na znaczny wzrost kosztów związanych z budową domu.
Planując zakup „upatrzonej” działki pod budowę domu, niezależnie od sprawdzenia standardowych danych określających nieruchomość, takich jak przeznaczenie działki w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy, czy wpisy ujęte w księdze wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości oraz wnioski oczekujące na wpis, należy szczególnie sprawdzić występujące na działce warunki wodno gruntowe (hydrogeologiczne).
Czym są wody gruntowe i od czego zależy ich poziom?
Wody gruntowe to wody znajdujące się w strefie nasycenia, czyli wypełnienia tej strefy wodą. Wody gruntowe zalegają tuż pod powierzchnią terenu, poniżej strefy napowietrzenia.
Poziom wód gruntowych zależy od:
- wzrostu ekstremalnych zjawisk pogodowych, w tym długich susz i nieoczekiwanych nawałnic,
- ilości opadów atmosferycznych,
- geograficznego położenia nieruchomości,
- rodzaju gleby.
Istotny wpływ na poziom wód gruntowych ma położenie nieruchomości. Działki zlokalizowane w terenie depresyjnym, w pobliżu rzek, czy jezior charakteryzują się wysokim poziomem wód gruntowych. Wody gruntowe na tego typu terenach występują tuż pod wierzchnią warstwą gleby.
Poziom wody gruntowej jest również zależny od rodzaju gleby. Badania wykazują, że na glebach piaszczystych, bardziej przepuszczalnych, wody gruntowe znajdują się głębiej niż na glebach gliniastych, charakteryzujących się dużą nasiąkliwością.
Jak ocenić, jaki poziom wód gruntowych występujący na działce przeznaczonej pod zabudowę?
Istnieje kilka sposobów pozwalających na szybkie określenie, czy nieruchomość, którą jesteśmy zainteresowani, jest położona na gruntach o niskim czy też wysokim poziomie wód gruntowych.
Najprostszym sposobem na sprawdzenie, czy działka jest położona na terenie o wysokim poziomie wód gruntowych, czy też niskim, jest określenie położenia działki na gruncie. Wskazane jest, aby jeszcze przed nabyciem działki budowlanej, zlokalizować ją w terenie oraz określić jej położenie w stosunku do najbliższego otoczenia. Jeżeli działka jest zlokalizowana w obszarze depresyjnym, w pobliżu rzek, jezior czy innych zbiorników wodnych, można przypuszczać, że poziom wód gruntowych na tego typu terenie będzie wysoki.
Istotnym wskaźnikiem pozwalającym na wstępne określenie poziomu wód gruntowych mogą być sąsiednie zabudowania. W trakcie oględzin działki należy bardzo dokładnie przyjrzeć się budynkom posadowionym w okolicy „wypatrzonej” działki. Jeżeli większość z otaczających budynków została posadowiona na podwyższeniu i nie posiada piwnic, można wnioskować, że poziom wód gruntowych na przedmiotowej działce jest wysoki.
Wskaźnikiem poziomu wód gruntowych mogą być również występujące na działce rośliny. W przypadku, gdy na działce występują takie rośliny, jak turzyce czy sity, można przypuszczać, że w obszarze zaplanowanym pod budowę występuje wysoki poziom wód gruntowych.
Na działce, co do której podejrzewa się, że występuje na niej wysoki poziom wód gruntowych, można wykonać odkrywkę glebową polegającą na wykopaniu szpadlem niewielkiego dołka. Jeżeli po dotarciu do głębokości ok. 30 – 50 cm pokaże się woda, będzie to oznaczało, że mamy do czynienia z wysokim poziomem wód gruntowych.
Bardzo pomocną w ocenie określenia poziomu wód występujących na obszarze Polski jest mapa hydrogeologiczna Polski opracowana w skali 1:50 000. Elementem opracowania mapy hydrogeologicznej jest baza danych GIS mapy oraz obraz kartograficzny w postaci ploterowego wydruku planszy głównej w cięciu arkuszowym wraz z tekstem objaśniającym oraz przekrojami hydrogeologicznymi.
Mapa hydrogeologiczna jest m.in. wykorzystywana do opracowania programu wodno-środowiskowego kraju i planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, projektowania ujęć wód podziemnych, prognozowania zagrożenia podtopieniami terenu, kontroli stanu jakościowego wód podziemnych, opracowywania programów ochrony środowiska czy opracowania strategii rozwoju regionalnego. Mapa hydrogeologiczna jest również wykorzystywana do opracowywania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Osoby zainteresowane ogólnym stanem wód na działce mogą zwrócić się z prośbą do właściwego regionalnego zarządu gospodarski wodnej lub Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej o udostępnienie danych związanych z warunkami hydrogeologicznymi na danym obszarze.
Jednym ze sprawdzonych i wiarygodnych sposobów pozwalających na określenie poziomu wód gruntowych na działce budowlanej jest przeprowadzenie badań geotechnicznych.
Badania geotechniczne dają wiedzę nie tylko o poziomie występowania wód gruntowych, ale także o przepuszczalności gleby. Dzięki dobrze wykonanym badaniom geotechnicznym, polegającym na wykonaniu odwiertów geologicznych, możliwe jest precyzyjne określenie warunków wodno-gruntowych i dostosowanie technologii budowy domu do stwierdzonych uwarunkowań.
Przeczytaj: Badania geotechniczne gruntu
Wysoki i niski poziom wód gruntowych – co to oznacza?
Dokonując analizy poziomu wód gruntowych należy pamiętać, że poziom wód gruntowych na danym obszarze może być zmienny i zależny od pory roku, ilości opadów oraz od położenia geograficznego działki.
O wysokim poziomie wód gruntowych mówimy wówczas, gdy woda pojawia się na głębokości 30 – 50 cm poniżej poziomu gruntu.
O niskim poziomie wód gruntowych mówimy, gdy lustro wody pojawia się na głębokości 2 – 3 m poniżej poziomu gruntu.
W zasadzie budowa domu może być prowadzona na każdym rodzaju gruntów, niezależnie od poziomu występowania wód gruntowych, jednakże koszty budowy domu w rożnych warunkach będą zróżnicowane.
W sytuacji, gdy już nabyliśmy działkę budowlaną, na której występuje wysoki poziom wód gruntowych, musimy liczyć się z tym, że budowa domu na takim gruncie będzie bardziej kosztowna, albowiem będzie wymagała dodatkowych badań oraz zabezpieczeń przeciwwodnych.
Wybudowanie domu na gruncie o wysokim poziomie wód gruntowych wiąże się z dodatkowymi kosztami związanymi z wykonaniem prac takich jak:
- wykonanie drenażu opaskowego wokół fundamentów, którego zadaniem jest odprowadzenie wody gruntowej wokół fundamentu, a tym samym obniżenie poziomu wód gruntowych wokół budynku i w obszarze budowy,
- wykonanie szczelnej izolacji przeciwwilgociowej bądź przeciwwodnej na dolnej kondygnacji budynku,
- wykonanie podwyższenia terenu z zagęszczeniem gruntu,
- zastosowanie innowacyjnych metod obniżenia poziomu wód gruntowych wokół budynku, m.in. wykorzystanie instalacji igłofiltrowej.
Wysoki poziom wód gruntowych stanowi duże utrudnienie w budowie domu podpiwniczonego. Zazwyczaj niewystarczającym będzie zastosowanie drenażu opaskowego. Duży nacisk wód gruntowych na fundamenty budynku może je uszkadzać, a zatem potrzebne będą inne zabezpieczenia przeciwwilgociowe bądź przeciwwodne. Wszystkie dodatkowe zabezpieczenia mogą znacznie zminimalizować wpływ wody na budynek, lecz ich zastosowanie zawsze pociąga za sobą wydatkowanie dodatkowych środków finansowych.
Dlatego też, aby uniknąć dodatkowych kosztów budowy domu, jeszcze przed nabyciem działki budowlanej należy wszelkimi dostępnymi metodami sprawdzić poziom występowania wód gruntowych na działce. Może się bowiem okazać, że działka, którą nabyliśmy, owszem nadaje się do wybudowania na niej domu, jednakże koszt wzniesienia tego domu będzie co najmniej kilkakrotnie (nawet 40%) wyższy od kosztu budowy domu na działce o niskim poziomie wód gruntowych.
Zdjęcie: Pixabay.com
